Yabancıların Çalışma İzni | 2022 Başvuru ve Takip

Çalışma izni, yabancılar için Türkiye’de çalışma ve ikamet etme hakkı sağlar. Yabancıların çalışma izni; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından resmî belge şeklinde düzenlenir. Yabancıların çalışma izni, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ilgili hükmü uyarınca şart koşulmuştur. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların çalışma izni almaması ve bu surette çalışması, idari para cezası yaptırımını ve süreli giriş yasağını gerektirir.

Bu bakımdan, Türkiye’de çalışma isteyen yabancıların mutlaka çalışma izni başvurusunda bulunması ve başvurusunun müspet sonuçlanmasıyla bu izne sahip olması gerekir. Başvuru, gerekli evraklar ile birlikte Çalışma Bakanlığı’na yapılır. Başvurular, ülkenin mevcut finans, iş, iktisadı durumu göz önüne alınarak çalışma hayatındaki koşullar ve istihdam değerlendirilerek dikkate alınır.

Yasalarda yalnızca Türk vatandaşlarına özgülenmiş meslekler adına yabancıların çalışma izni alması mümkün değildir. Hukuk bilgisi ve tekniği gerektiren bu sürecin titizlikte takip edilmesi; hak, zaman ve maddi kayıp yaşamamak adına yabancılar avukatından yardım almayı mecbur kılar.

Çalışma İzni Türleri

Yabancıların çalışma izni;

• Süreli çalışma izni,
• Süresiz çalışma izni,
• Bağımsız çalışma izni,

Olmak üzere üç farklı türe ayrılır.

• Süreli Çalışma İzni

Yabancıların çalışma izni başvurusunun uygun bulunması halinde yabancıya, iş ya da hizmet akdinin süresini geçmemek şartı ile, gerçek veya tüzel kişiye yahut kamu kurum veya kuruluşuna ait muayyen bir işyerinde ya da bunların aynı iş kolundaki işyerlerinde muayyen bir işte çalışmak koşulu ile en fazla bir sene süreli çalışma izni verilir.

İzin süresinin uzatılmasını isteyen kişi, bu isteği üzere uzatma başvurusunda bulunabilir. Başvurunun müspet karşılanması durumunda yabancıya ilk uzatma başvurusunda en fazla 2 yıl, daha sonraki uzatma müracaatlarında ise en fazla 3 yıla kadar izin verilir.

• Süresiz Çalışma İzni

6458 sayılı Kanun kapsamında Türkiye’de uzun dönem oturma izni ya da asgari 8 sene yasal çalışma iznini haiz olan kişilerin bu izin türüne başvurması mümkündür. Fakat, başvuru için aranan koşulların karşılanması, başvurunun mutlaka olumlu sonuçlanacağı anlamını taşımaz.

• Bağımsız Çalışma İzni

Bağımsız çalışma izni, diğer kanunlarda düzenlenen özel koşulların yerine getirilmesi kaydıyla profesyonel meslek mensubu yabancılara verilir. Başvurunun değerlendirilmesinde belirli hususlar dikkate alınır. Bu hususlar, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki tecrübesi, Türkiye’deki yatırımının ya da faaliyetlerinin istihdama ve ülke ekonomisine etkisi, bilim ve teknolojiye katkısı ve Bakanlık tarafından dikkate alınacak başkaca hususlardır. Bu izin, süreye tabidir.

Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yabancının Türkiye’de çalışabilmesi için 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre geçerli bir yasal çalışma iznine sahip olması gerekir. İşbu Kanuna göre yabancı kendi adına başvuruda bulunamaz. Başvuru, sadece işverenlerce yapılabilir. Çalışma izni başvurusu, iki şekilde mümkündür:

1. İzin almak isteyen yabancıların ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliğine başvuruda bulunması ve dış temsilcilikten alacağı 16 haneli referans numarasını Türkiye’de bulunan işverenine bildirmesi gerekir. İşveren, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na e – devlet üzerinden referans numarası ile başvuruda bulunmalıdır.
2. En az 6 ay süreli ve geçerli ikamet izni sahibi yabancıların işverenleri e – devlet üzerinden çalışma izni başvurusunda bulunmalıdır.

İşveren, e – devlet üzerinden çalışma iznine müracaat ederken şu konulara özen göstermelidir;

• Çalışma izni başvurusu öncesinde, çalışması izne konu yabancı ile iş akdi imzalanmalıdır. Başvurunun yurt dışında yapılması halinde, iş sözleşmesinin işçi ve işveren tarafından imzalanması ve çalışma vizesi istenirken Dış Temsilciliklere ibraz edilmesi gereklidir.
• Başvuru yapılmadan önce e – bildirge kullanıcı tarafından turkiye.gov.tr adresini kullanarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının “Yabancı Çalışma İzni” uygulamasına erişilerek işyeri kaydı oluşturulmalıdır. Talep edilen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle birlikte ekrana gelecek taahhütnamenin elektronik imza ile imza altına alınması sonrasında işyeri kaydı tamamlanır.
• Kaydı tamamlanmasından sonra bu işyeri üzerinden e – bildirge kullanıcı e – imza ile yabancının çalışma izni başvurusunu yapabilir. Bu başvuru, kayıt oluşturulan işyeri üzerinden e – bildirge kullanıcının yetkilendirdiği bir kişi tarafından da yapılabilir.
• Başvuru Yap sekmesine erişim sağlandıktan sonra yabancının durumu ile alakalı başvuru seçeneği işaretlenerek devam edilmeli ve talep edilen bilgi ve belgeleri eksiksiz doldurarak süreç tamamlanmalıdır.
• Gelinen son aşamada başvuru kaydedilmeli, onaylanmalıdır. Onay, ekrana gelen onayla butonunun işaretlenmesiyle gerçekleştirilir. Bu işlemden sonra açılacak dilekçe, başvuru formu ve taahhütnamenin imza altına alınması ile çalışma iznine başvuru işlemi tamamlanmış ve Bakanlıkça değerlendirilmek üzere iletilmiş olacaktır.
• Başvuru sahibi, E – izin uygulaması üzerinde bulunan “Başvuru Takip” uygulamasına erişerek başvurusunun akıbeti hakkında bilgi sahibi olabilir.

Yabancının çalışma izni başvurusunu yerinde bulan Bakanlık, kişiye e – posta ile gerekli harçların yatırılması bilgisini aktarır. Başvurunun yurt dışından yapılması halinde gerekli harcın, değerli kâğıt bedelinin ve harici ücretlerin dış temsilciliklere yabancı tarafından bizzat yatırılması gerekir. Gerekli ücretlerin yatırılmasıyla birlikte Bakanlık tarafından onaylanan başvuru artık çalışma iznine dönüşür. İzin kartı basılarak ilgili işyeri adresine PTT kargo vasıtasıyla irsal edilir.

Çalışma İzni Almak Aranan Şartlar

Türkiye’de çalışmayı arzu eden yabancıların her biri, çalışma izin belgesi alamaz. Zira izin belgesine sahip olmak ve Türkiye’de çalışabilmek için yabancılarda aranan şartların karşılanması gerekir. İzin almak için aranan şartlar şu şekildedir:

• Çalışılacak şirkette en az 5 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının sigorta kapsamında çalışıyor olması gerekir.
• Çalışma izni alacak yabancının şirket ortağı olması halinde; 1 senelik düzenlenen çalışma izninin son 6 aylık süresinde 5 sigortalı Türk çalışan istihdam koşulu tamamlanmalıdır.
• Bir işyerine birden fazla yabancı istihdam edilecekse, istihdam edilecek yabancıların her biri için 5 Türk vatandaş çalışıyor olması şarttır.
• Yabancı adına çalışma izni almak için başvuruda bulunan ve yabancı istihdam edecek olan işyeri ödenmiş sermayesinin asgari 100 bin TL’si olmalı ve işyerinin brüt satış miktarı 800 bin TL veya bir önceki senede 250 bin USD ihracat tutarı olmalıdır.

Sıralanan şartlardan muaf tutulan bazı yabancılar vardır. Bu yabancılar;

• Annesi, babası ya da çocuğu Türk vatandaşı olanlar,
• Ahıska Türkleri,
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ile en az 3 yıldır evli olanlar,
• KKTC vatandaşları,
• İnsani ikamet iznine sahip olanlar.

Çalışma İzni Almak İçin Gerekli Belgeler

Yabancıların çalışma izni alması için gerekli evrak, yabancının faaliyet göstereceği alanlara kollara göre değişmekle beraber genel olarak şu şekildedir:

• İşçi ve işverence imza altına alınmış iş sözleşmesi,
• Pasaport sureti,
• Diploma ya da geçici mezuniyet belgesi | Türkçe tercümesi yeminli mütercim ya da resmi makam tasdikli,
• Son sermaye ve ortaklık yapısını ihtiva eden Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
• Bilanço ve kar – zarar tablosu | son yıla ait olmalı ve yeminli müşavir ya da vergi dairesi tarafından onaylanmalıdır.

Sektöre Göre Talep Edilen Belgeler

Yabancının çalışma izninde talep edilen belgeler sektöre göre değişmektedir.

• Ev Hizmetleri

İzin; yaşlı, hasta ve çocukların bakımı için verilmekte olup harici nedenlerden ötürü izin verilmesi mümkün değildir.

• Sağlık Sektörü

Yabancının, Sağlık Bakanlığına bağlı özel sağlık kurumlarında çalışacak olması halinde; yabancının mesleki liyakatini gösterir Ön İzin Belgesi gereklidir. Bu belge, yabancının istihdam edileceği sağlık kurumunun bulunduğu ildeki Sağlık Müdürlüğünden alınır. Alınan belge, elektronik başvuru sırasında taranmalı ve online gönderilmelidir. Bununla birlikte, İl Sağlık Müdürlüğünden alınacak Faaliyet İzin Belgesi.

• Turizm Sektörü

Yabancının, Turizm işletme belgesini haiz bir işyerinde çalıştırılacak olması halinde Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak olan İşletme ve Yatırım Belgesi; belgeli işletme olmaması halinde Ticaret Odasından alınacak olan Faaliyet belgesi gereklidir. İşbu belge, elektronik başvuru sarasında taranmak suretiyle online irsal edilecektir.

• Eğitim Sektörü

Çalışma izni almak isteyen yabancının Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel eğitim kurumlarında görev alması halinde söz konusu Bakanlıktan mesleki yeterlilik belgesi alınmalıdır. Özel eğitim kurumlarının yabancı istihdam edebilmesi içinse yine Bakanlıktan alınmış Kurum Açma ve Öğretime Başlama İzni ile ruhsatnameye gereksinimi vardır.

• Eğlence Sektörü

Bonservis | Türkçe tercümesinin resmi makamlar ya da yeminli tercüman tarafından tasdikli olması gerekir. Bu belge, elektronik başvuru sırasında taranarak online irsal edilmelidir. Aynı şekilde hem Türkçe hem de yabancının anadilinde düzenlenmiş iş sözleşmesinin başvuru sırasında taranarak online ibraz edilmesi gerekir. İş akdi, yabancı ve işverenin ıslak imzasını ihtiva etmelidir. Bununla birlikte, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınış işletme belgesi gereklidir.

• Mühendis ve Mimarlar

Yabancı mimar ve mühendislerin Türkiye’de mesleki hizmet icrası için çalışma izni talep etmesi halinde, yurt dışında yüksek öğrenim gören kişiler için 2547 sayılı Kanun md.3 ve 7/p hükmü gereğince, Diploma ya da Geçici Mezuniyet Denklik Belgesine ihtiyaç vardır.

Tüzel kişiliklere mühendis, mimar veya şehir planlayıcısı olarak yabancı istihdam edilecek olması halinde aynı meslek grubunda Türk vatandaşı istihdam edildiğini gösterir ücret bordosu gereklidir.

• İrtibat Büroları

İrtibat büroları için yabancı istihdamında Ekonomi Bakanlığından alınmış faaliyet iznine gereksinim duyulur. Bununla birlikte, ilgili büronun son sene içinde yurt dışından asgari 200 bin USD ya da karşılığı döviz getirilmiş olduğuna dair belgeler gereklidir.

Çalışma İzni Süre Uzatma

Yabancıların çalışma izni başvurusunun olumlu sonuçlanması halinde, ilk başvuruda en fazla 1 yıl geçerli olmak kaydıyla çalışma izni verilir. Bu husus, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu md.10’da düzenleme altına alınmıştır. Aynı Kanun metninin ikinci fıkrası ise uzatma başvurusunu düzenler. Buna göre, çalışma izni süre uzatma başvurusu olumlu karşılanan yabancılara, aynı işverene bağlı olmak kaydıyla; ilk uzatma başvurusunda en fazla 2 yıl, sonraki başvurularında ise en fazla 3 yıla kadar izin verilebilir.

Çalışma izni süre uzatma başvurusunu bir başka işverenin yanında çalışmak kaydıyla talep eden yabancının bu başvurusu, işveren değişikliği nedeniyle ilk başvuru kapsamında değerlendirilir; ilk başvurusuna binaen en fazla 1 yıllık izin verilebilir. Aynı işyerinde çalışmaya devam eden yabancı adına işverenin, çalışma izin süresinin sona ermesinden önce uzatma başvurusu yapması gerekir. Başvuru, devam eden iznin sona ermesinden 60 gün ve her halükârda, izin süresi sona ermeden yapılmalıdır.

Çalışma İzni İptali

Yabancıların çalışma izni, 6735 sayılı Kanun’un 15.maddesi uyarınca; izin süresinin dolmasıyla ya da ilgili Bakanlık tarafından iptaliyle sona erer. Bu hususlara ek olarak yabancının;

• Çalışma izni ya da izin muafiyetinin geçerli olduğu tarihi takip eden 6 ay içinde ülkeye gelmemesi,
• Pasaportunun ya da pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması,
• Çalışma hayatının sona ermesi,
• 6735 sayılı Kanun’da düzenlenen hükümlere aykırı çalıştığının saptanması,
• Çalışma izni başvurusunda yanıltıcı ya da sahte belge ve bilgilerin kullanıldığının saptanması,
• İçişleri Bakanlığınca, 6458 sayılı Kanun md.7, 15 ve 54 kapsamında olduğunun bildirilmesi,
• Kamu sağlığı, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından sakıncalı olması,
• Turkuaz kart sahibi kişilerin geçiş süresi zarfında istenilen bilgi ve belgeleri ibraz etmemesi yahut bu bilgi ve belgelerin vasfını kaybettiğinin anlaşılması,
• Mecburi kamu hizmeti ya da sağlık nedenleri gibi mücbir sebepler istisna olmak kaydıyla, süreli çalışma izinleri için aralıksız 6 aydan, süresiz ve bağımsız çalışma izinleri içinse aralıksız 1 yıldan daha fazla süre ülke dışında bulunması,
• Turkuaz kartı haiz olması durumunda yurt dışında kalma süresinin Bakanlık tarafından tayin edilen süreyi geçmesi,
• Hallerinde de yabancıların çalışma izni iptal edilir.

 

Bilgi & İletişim:

Telefon | WhatsApp	0 216 606 37 37
Adres	Fenerbahçe Mah. Fener Kalamış Cad. No:6/3 Kadıköy/İstanbul
E – Posta	info@esen.av.tr