Ecrimisil Nedir?

Ecrimisil; zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli haksız zilyetten talep edebileceği haksız işgal tazminatıdır. Buradan hareketle, ecrimisil nedir? sorusuna şu şekilde yanıt verebiliriz: bir eşya üzerinde zilyet (eşyayı kullanmakta olan, elinde tutan kimse) olmayan malikin, kötüniyetli zilyedin haksız işgali nedeniyle isteyebileceği tazminat türüdür. Ecrimisil (haksız işgal tazminat) kavramını, mevzuat ve öğreti ışığında daha yakın bir perspektifle inceleyelim.

Arapça kökenli “ecr” ve “misil” kelimelerinin birleşiminden türetilen ecrimisil sözcüğü, TDK sözcüklerinde; “bir malın kullanılmasından doğan yararların para ölçüleriyle takdiri” şeklinde tanımlanmıştır. Ecrimisil nedir? sorusuna hukuken yanıt vermek için mevzuata baktığımızda, başta 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu olmak üzere mevzuatta direkt bir tanımlama yapılmamıştır. Bu nedenle, ecrimisil kavramını yargı kararları ve öğretiden hareketle tanımlamanın doğru bir yaklaşım olduğu kanaatindeyiz.

Öğretiden hareketle genel olarak ecrimisil; kötüniyetli zilyedin kiralanmaya uygun eşyayı alıkoymak suretiyle haksız şekilde kullanması ve bu nedenle, hak sahibinin yaşadığı zararların tazmini şeklinde izah edilmektedir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun, ecrimisil nedir? sorusuna yanıt teşkil eden bir kararını paylaşalım: “ecrimisil; haklı zilyedin, kötü niyetli haksız zilyetten isteyebileceği tazminattır.” Ecrimisil tazminatı, kanuni bir düzenlemeden değil yerleşik Yargıtay kararlarından uygulama alanı bulmuş bir tazminat davasıdır.

Ecrimisil Ne Demek?

Hukuk düzeni bir başkasına ait olan eşyadan haksız şekilde fayda sağlanmasına engel olmak amacıyla gerek özel hukuk gerekse ceza hukuku alanında çeşitli yaptırımlar öngörmüştür. Ecrimisil, hukuka aykırı bu davranış karşısında özel hukuk alanında öngörülen yaptırımlardan biridir. Sadece yargı kararlarında değil, aynı zamanda öğretide de büyük ölçüde yer alan ve yer almaya da devam eden ecrimisil, zikrettiğimiz üzere haksız işgal tazminatıdır.

Ecrimisil Davası Nedir, Nasıl Açılır?

Ecrimisil davası; zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli haksız zilyede karşı haksız kullanım nedeniyle maruz kaldığı zararların giderilmesi talebiyle açtığı tazminat davasıdır. Bir diğer ifadeyle, ecrimisil davası; tamamen kendisine ait olmayan bir eşyayı haksız şekilde kullanan kişinin, bu davranışı neticesinde eşyanın sahibinin zarar görmesine neden olması ve neden olduğu zararı gidermesi amacıyla aleyhinde açılan tazminat talepli davadır.

Ecrimisile uygulamada haksız işgal tazminatı da denir. Ecrimisil, yani haksız işgal tazminatı, taşınmaz mallar için talep edilebileceği gibi taşınır mallar için de istenebilir. Mal sahibinin ecrimisil talebinde bulunabilmesi, malı kullananın haksız zilyet ve kötüniyetli olması şartına bağlıdır. Dolayısıyla, taşınır veya taşınmaz mal sahibinin, malın kullanılmasına izin vermesi ve davalı tarafın kötüniyetli olmaması halinde haksız işgal tazminatı davası açılamayacaktır.

Mirasçılar Arasında Ecrimisil Davası

Mirasbırakanın birden çok mirasçısı mevcutsa mirasçılar, tereke malları üzerinde iştirak (el birliği) halinde mülkiyet hakkına sahiptir. İştirak halinde mülkiyete tabi mirasçılar arasında, ortakların belirlenmiş payları mevcut değildir. Ortaklardan her biri, iştirak halinde mülkiyete tabi malların tamamı üzerinde hak sahibidir. Mirasçılar arasında ecrimisil davasının söz konusu olabilmesi, intifadan men şartının gerçekleşmiş olmasına bağlıdır. Peki, intifadan men şartı nedir?

İntifadan men, sözcük anlamı itibariyle kullanıma itiraz demektir. Miras hukuku anlamında intifadan men ise mirasçının, diğer mirasçı/mirasçılara, fazladan işgal ettiği yerin kullanımına itiraz etmesidir. Bir diğer ifadeyle, intifadan men; haksız işgal nedeniyle el birliği mülkiyeti altında bulunan taşınmazdan payı oranında faydalanamayan paydaşın, haksız işgalde bulunan ortağa ya da ortaklara, taşınmazdan faydalanma talebini bildirmesidir.

İntifadan men, şekil şartına tabi değildir; bu itibarla, bu husus her türlü delille ispat edilebilir. Bir dava şartı olan intifadan men, mahkemece re’ sen gözetilecektir. Fakat, intifadan men koşulunda birtakım istisnalar mevcuttur. Aşağıda da sıralandığı üzere bu istisna durumlarda intifadan men ihtar şartına gerek olmaksızın dava yoluna gidilebilir ve hal talep edilebilir. Bahse konu istisnalar şunlardır:

• Taşınmaz devlet malı ise,
• Haksız işgal tazminatı talep edilen taşınmazın doğal ürün veren veya kiraya verilerek menfaat elde edilen yerlerden ise,
• Haksız işgalde bulunan paydaşın, bu yerin tamamında hak iddiası ile diğerlerinin paydaşlığını inkar etmişse,
• Paydaşlar arasında kullanım anlaşması düzenlenmiş ve bu anlaşma uyarınca her paydaşın faydalanacağı ortak taşınmaz ya da bölümler tespit edilmişse,
• Taşınmazın diğer paydaşları aleyhine el atmanın önlenmesi, haksız işgal tazminatı, ortaklığın giderilmesi vb. davaları açılmışsa veya icra takibi yapılmışsa,
• Taşınmazın sağladığı ürün itibariyle, kendiliğinden oluşan ürünler ve muris tarafından kurulan işletmenin veya başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali durumları.

Kardeşler Arasında Ecrimisil Davası

Kardeşler arasında ecrimisil davası söz konusu olabilmesi için öncelikle intifadan men şartının sağlanması gerekir. Mirasbırakanın tereke malları üzerinde egemenlik kuran bir kardeşe karşı diğer kardeşler tarafından ecrimisil davası açılabilmesi için intifadan men şartının yerine getirilmesi gerektiğini ifade ettik. O halde, intifadan men şartını izah edelim: intifadan men; mirasçılardan birinin, tereke mallarını haksız şekilde elinde bulunduran mirasçıya karşı, mal varlığı gelirinden faydalanmak istediğini bildirmesidir.

Ecrimisil Davası Ne Kadar Sürer?

Ecrimisil yargılamasını yerine getiren mahkemenin iş yükü, bilirkişi raporları, delillerin ne kadar sürede toplanacağı ve sürecin avukat yardımıyla takip edilip edilmeyeceği gibi hususlar, ecrimisil davasının ne kadar süreceğine doğrudan etki eder. Bu bakımdan, bahse konu hususlar bilinmeden, dava süresi hakkında net bir bilgi vermek mümkün değildir. Davacının, davalıya yönelik beyanlarını ve tebligatlarını eksiksiz toparlaması ve delillerle birlikte dava başvurusunda bulunması, ecrimisil davasının kısa zamanda sonuçlanması adına önemlidir.

Haksız işgal tazminatı davasının süresine etki eden diğer faktörlerden de söz etmek gerekirse; bilirkişi raporlarındaki eksiklik, keşif yapılmaması, duruşmaların beklenmedik biçimde ertelenmesi vb. durumlar da süreci etkiler. Tüm bu hususlar dikkate alınarak, ecrimisil davasına ilişkin takribi bir süre ifade etmek gerekirse, 1,5 – 2 yıl kadar süreceğini ifade edebiliriz. Son olarak, davanın avukat yardımıyla takip edilmesinin, dava süresi açısından yararlı olacağını belirtelim.

Ecrimisil Davası Zamanaşımı Süresi Nedir?

Ecrimisil, hukuki niteliği itibariyle haksız fiildir. Hukuk düzeni haksız fiiller için on yıllık zamanaşımı süresi öngörmektedir. Dolayısıyla, ecrimisil talebinin de on yıllık zamanaşımına tabi olması gerekirken, Yargıtay yerleşik uygulamaları ecrimisil için on yıl değil, beş yıllık zamanaşımı öngörmektedir. Bu durumda, ecrimisil (haksız işgal tazminatı) davasında, dava tarihinden itibaren geçmişe doğru beş yıllık süreçte söz konusu olan haksız işgallere karşı tazminat talebinde bulunulabilir.

Ecrimisil için öngörülen beş yıllık süre, dava zamanaşımı süresidir. Dolayısıyla, beş yıllık dava zamanaşımı süresi dolduktan sonra dava açılamayacaktır. Şayet, dava zamanaşımı süresi sona erdikten sonra dava açılırsa, açılan davanın usulden reddine karar verilecektir. Bu nedenle, ecrimisil talebiyle dava yoluna gitmeden önce beş yıllık dava zamanaşımı süresine riayet edilmesi, hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına oldukça önemlidir.

Ecrimisil Ödeyen Kişi Hak Sahibi Olur mu?

Haksız işgal tazminatı (ecrimisil), bir taşınmazın işgal edilmesi halinde, işgal edilen taşınmazın geçmişe yönelik beş yıllık kullanım bedelinin ödenmesi talebidir. Bu talebe karşılık, beş yıllık kullanım bedeli ödense dahi işgalcinin taşınmazın sahibi olması mümkün değildir. Zira, ecrimisil, işgalcinin ödemesi gereken tutarı ifade eder; işbu tutarın ödenmiş olması, işgalciye taşınmaz sahipliği hakkı vermez. Bununla birlikte, ecrimisil tutarının ödenmesi, işgalcilerin ilgili taşınmazı tahliye etmeleri yönündeki karar da bozulmayacaktır.

Şayet tahliye kararı alındıysa, haksız işgal tazminatı ödense dahi tahliye kararı icra edilecektir. Özetle, işgalcilerin ecrimisil tutarını ödemesi, ilgili taşınmazın tahliyesine mani teşkil etmeyecektir. Geçmişe yönelik beş yıllık kullanım ücretinin ödenmesi, hak sahibinin zararının giderilmesini sağlar. Konut üzerinde, işgalci lehine sahiplik hakkı sağlamaz. İşgalci, haksız işgal tazminatının belirlenmesine, kararlaştırılan tutar üzerinden itirazda bulunabilir.

Ecrimisil Ödenmezse Ne Olur?

Ecrimisil ödenmediği takdirde, ifa edilmeyen borçlara ilişkin olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ilgili hükümleri uyarınca cebri icra yoluna başvurulabilir. Alacaklı, icra dairesi kanalı ile borçludan alacağının zorla tahsil edilmesi için hukuki süreci başlatabilir. Fakat, taraflardan birinin devlet olması halinde, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulama alanı bulur. Her iki durumda da hak, menfaat, maddiyat ve zaman kaybı yaşanmaması adına avukat yardımına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Ecrimisil Nasıl Hesaplanır?

Haksız işgal tazminatı hususunda özellikle belirtmemiz gerekir ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, bahse konu taşınmazın özelliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleye yapılarak, taleple de bağlı kalınmak kaydıyla tazminat miktarı tespit edilir. Bilirkişi raporunun; somut belge ve bilgiye dayanması, hakimin ve tarafların denetimine açık olması, değerlendirme gerekçelerinin bilimsel standarda ve HMK m.266 ve devamı maddelere uygun olması gerekir.

Ecrimisil Dava Dilekçesi Örneği

… ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

Davacı: Adı Soyadı, T.C. Kimlik Numarası, Adres

Vekili: Av. Adı Soyadı, Adres

Davalı Adı Soyadı, T.C. Kimlik Numarası, Adres

Dava Konusu: Fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydıyla … TL ecrimisil bedelinin yasal faizi ile beraber davalıdan istemidir.

Açıklamalar:

1. Haksız işgal tazminatı talebine konu taşınmazın ne olduğu, söz konusu taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkı ifade edilmelidir. Bununla birlikte, taşınmazı işgal edenin, ne zamandan beri ve nasıl bir işgalde bulunduğu, işgalin neden olduğu zararlar da açıklanmalı ve delilleri ile ilişkilendirilmelidir.
2. Talep edilen ecrimisil bedeli ifade edilmelidir.
3. Faiz miktarı ve başlangıç tarihi dikkate alınmalıdır.
4. Davalı, bahse konu bağımsız bölümü haksız şekilde işgal etmiş durumdadır. Davalı, müvekkilin taşınmazı kullanmasına engel teşkil etmektedir. Tapu kaydındaki bilgileri ibraz edilen bağımsız bölümün, fazlaya dair haklarımızın saklı kalması kaydıyla …TL ecrimisil bedelinin, yasal faizi ile beraber davalıdan tahsil edilmesine karar verilmesini vekaleten talep ederim.

Hukuki Nedenler: 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve diğer yasal mevzuat.

Deliller:

Sonuç Talebi:

Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydıyla …TL ecrimisil bedelinin kötüniyetli haksız zilyetliğin … tarihi itibariyle işlettirilecek yasal faizi ile beraber davalıdan tahsil edilerek davacı verilmesine karar verilmesi, ayrıca vekalet ve diğer yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesini vekaleten arz ve talep ederiz.

Davacı Vekili

Av. Adı Soyadı

Ecrimisil İhtarname Örneği

… … Noterliği’ne

İhtarnamedir.

İhtar Eden:

Vekil:

Muhatap:

Konu: Haksız işgalin durdurulması ve ecrimisil bedelinin ödenmesine dairdir.

Açıklamalar:

Sayın Muhatap,

Müvekkil ile beraber, … Noterinin … tarih ve … yevmiye numaralı veraset ilamı ile muris …’ın/in iştirak halinde mülkiyetiniz mevcuttur.

Muris …’ın/in terekesinde yer alan taşınmazlardan … adresinde bulunan … murisin ölüm tarihi olan … tarihinden bu zamana değin haksız şekilde işgal etmekte ve faydalanmaktasınız.

Bu nedenle, müvekkil ile beraber elbirliği halinde malik olduğunuz, tapu kayıtlarında muris … adına tescilli; … taşınmaza ilişkin olarak tarafınızı hissemiz oranında hissesine denk düşen … oran üzerinden …, TL kira tutarını müvekkile ödemiz; aksi takdirde, bahse konu taşınmazlar üzerindeki haksız müdahalenizin men’ini teminen, ayrıca haksız işgal sürenize denk düşen döneme dair olarak görev – yetki sahibi mahkemede haksız işgal tazminatı davası ikame edeceğimizi ve bu nedenle doğacak yargılama giderleriyle vekalet ücretlerinin tarafınıza yükletileceğini, doğmuş ve doğacak bilumum hak ve alacaklarımız ile fazlaya dair her türlü hak ve alacaklarımız saklı kalmak kaydıyla ihtaren bildiririz. …/…/…

İhtar Eden Vekili

Sayın Noter,

(3) nüsha olarak düzenlenen edilen işbu ihtarnamenin bir nüshasının muhataba tebliğini, bir nüshasının nezdinizde muhafaza edilmesini, bir nüshasının da tebliğ şerhi verildikten sonra tarafımıza iadesini saygılarımla talep ederim. …/…/…

İhtar Eden Vekili

 

Bilgi & İletişim:

Telefon | WhatsApp	0 216 606 37 37
Adres	Fenerbahçe Mah. Fener Kalamış Cad. No:6/3 Kadıköy/İstanbul
E – Posta	info@esen.av.tr