Yıkım Kararına İtiraz

Yıkım kararına itiraz, karara konu yapının ilgilileri için son derece önemli sonuçlar doğurur. Hakkında yıkım kararı bulunan yapının malikleri, yıkım kararı veren idari mercie müracaat ederek yıkım kararının iptalini talep edebilirler. Bu talep, yıkım kararına itiraz olarak isimlendirilir. Kişilere ait mülkiyet hakkını sınırlandıran bir idari işlem olan yıkım kararının hukuka uygun bir biçimde düzenlenmesi gerekir.

İdarece alınan yıkım kararının hukuka aykırı olması halinde yapı maliklerinin müracaat edebileceği hukuki yollar; idari işlemin iptali için itiraz ve dava yoludur. Yapılara ilişkin idarenin yıkım kararı söz konusu olduğunda; itiraz ve dava sürecinin hangisinin işletilmesi gerektiği, müspet sonuca ulaşılabilmesi için nasıl bir hazırlık ve çalışma yapılması gerektiği gibi somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi gereken konular, yetkin ve deneyimli bir gayrimenkul avukatı nezaretinde yürütülmelidir.

Yıkım Kararı Nedir?

Yıkım kararı; belediye encümeni tarafından imara, usule, mevzuata aykırılık teşkil eden yapılar için nihai seçenek yaptırımdır. Mülkiyet hakkına getirilen mühim bir sınırlama olan yıkım kararının, hukuka uygun verilmiş bir karar olması gerekir. Söz konusu kararın verilme usulüne dair düzenleme 3194 Sayılı İmar Kanunu ile düzenleme altına alınmıştır. İşbu yasa düzenlemesi ile ruhsat almadan yapılabilecek istisna haller hariç olmak üzere, bunun haricindeki yapılar için çeşitli zorunluluklar getirilmiştir.

Ruhsat alınması gerekirken ruhsat almaksızın inşaat yapılması yahut mevzuat ve yasaya tezat bir biçimde bir yapının yapıldığının yetkili idari makamlar tarafından tespiti durumunda doğrudan yıkım kararı alınmaz. İlgili yapı hakkında alınacak yıkım kararı son seçenektir. Fakat yıkım kararının uygulamada zaman zaman hukuka aykırı olarak verildiği görülmektedir.

Yapı Tatil Zaptı

Ruhsat alınmadan ya da ruhsata, mevzuata, yasaya aykırı şekilde yapılan yapıların belediye tarafından tespit edilmesi durumunda yahut bu durumdan haberdar olunması halinde ilgili yapıda durum tespiti yaparak aykırı durumu tespit etmesi halinde ilk olarak yapının mühürlenmesine ve inşaatın durdurulmasına karar verir. Bu işlem ile beraber ilgili yapıya tatil zaptı asılır.

Tatil zaptının yapıya asıldığı tarihte, yapıda devam eden inşaatın durdurulduğuna dair kararın ilgiliye tebliğ edildiği kabul eder. Söz konusu zaptı gören ilgilinin, tebliğ tarihinden sonra idare tarafından tespit edilecek süre içinde inşaatın durdurulmasına neden olan aykırılıkları gidererek kararı veren yetkili makamdan inşaat durdurma kararının kaldırılmasını talep etme hakkını haizdir.

Tespit edilen aykırılıkların giderilerek idareye müracaat edilmesi durumunda idare, bu konuya dair gereken kontrolleri yaparak aksaklıkların giderilip giderilmediğini kontrol eder. Aksaklıkların giderildiğini tespit ettiği takdirde yapıdaki mühür kaldırılır. Mühür gören ilgilinin, aksaklıkları gidermemesi halinde herhangi bir şey yapmaz ise yapının ruhsatı iptal edilir ve yetkili makamlar tarafından yıkım kararı alınarak yapının yıktırılması işlemine başlanır.

İfade edildiği üzere yıkım kararı nihai yaptırımdır. Mevzuata aykırılık teşkil eden yapılar için evvela tatil zaptı düzenlenmelidir. Tatil zaptı işleminin ardından yapı mühürlenerek ilgiliye, yapıda tespit edilen aykırılıkların giderilmesi için en fazla bir ay süre verilir.

İdare tarafından ilgiliye yapılan bildirim, yapıda bulunan ve giderilmesi gereken aykırılıkların tamamını ayrıntılı bir biçimde ihtiva eder. İdare, yapı tatil zaptı düzenlemeksizin yıkım kararı aldığı takdirde yahut yapı tatil zaptı ile mevcut aykırılıkların tamamını net bir biçimde belirtmez ise, yıkım kararının hukuka aykırılığı söz konusu olacaktır.

Yıkım Kararına Karşı İtiraz Yolu

İdari mercilerce alınan yıkım kararı bir idari işlemdir. Bu itibarla, idarece alınan yıkım kararları ve yapı tatil tutanağına karşı itiraz, İdari Yargılama Usulü Kanunu ile tanzim edilen usulü göre gerçekleştirilir. Yıkım kararının ilgilileri, idari makamlardan bu kararın kaldırılmasını talep edebilir. Burada altı çizilmesi gereken önemli husus şu ki; yıkım kararına karşı iptal davası açılması için ilk olarak itiraz yoluna başvuru şartı bulunmamaktadır. Bu nedenle, karara karşı doğrudan iptal davası açılabilir.

Yıkık kararına itiraz için, kararın ilgiliye tebliğini takip eden altmış günlük süre içinde idareye başvuruda bulunulmalıdır. Kararın tebliği ise, yapının görünür bir bölümüne yapı tatil zaptının asılması ile gerçekleşir. Hukuka aykırılık iddiası ile kararın kaldırılması için idareye yapılan başvuru neticesinde idare bir karar verir. İdare, olumsuz bir karar verebilir veya altmış gün içinde herhangi bir karar vermez ise ilgili, idarece verilen olumsuz karar ya da altmış günlük sürenin ardından altmış gün içinde iptal davası açabilir.

Yıkım Kararına Karşı Dava Yolu

Yıkım kararlarının iptale konu edilebilmesi için kararın hukuka aykırılık teşkil etmesi gerekir. Yıkım kararının hukuka aykırılık teşkil etmesine neden olabilen haller şu şekilde sıralanabilir:

Yıkım kararı veren idari merciin yetki sahibi olmaması,
Yıkım kararının yapı tatil zaptı düzenlenmeden verilmiş olması,
Zaptın, yetkili makam tarafından düzenlenmemesi,
Aykırılık sebeplerinin tutanakta sarih bir biçimde ifade edilmemesi,
Yapının tamamının aykırılık teşkil etmemesine karşın tamamının mühürlenmesi,
Tutanakta ifade eden aykırılıkların giderilmesi adına herhangi bir süre tanınmaması.

Kararın hukuka aykırı olmasına neden olan haller yalnızca sıralanan haller ile sınırlı değildir. Yıkım kararı sürecinde gerçekleştirilen işlemlerin birçoğunda hukuka aykırılık olabilir. İşlemlerin hangisinde ne gibi bir hukuka aykırılık olduğu hususunda uzman desteği almak en doğru yaklaşım olacaktır.

Yıkım kararının iptali talepli açılacak davada İdare Mahkemeleri görevli mahkemelerdir. İşbu dava yalnızca kararın muhatabı olan kişilerce açılabilir. Yıkım kararını veren idari makam ise davanın davalı tarafıdır. Mahkeme, idarenin verdiği kararın hukuka aykırılık teşkil edip etmediğine ve ilgili mevzuata tezat bir durumun olup olmadığına dair değerlendirme yapar. Değerlendirme neticesinde kararın hukuka aykırı olduğu sonucuna varılır ise kararın iptali yönünde hüküm verilir. Kararın hukuka uygun olduğuna kanaat edildiği takdirde ise iptal davasının reddine karar verilir. İptal davasının ret kararına karşı kanun yolları açıktır.

İptal Davası Açılması Halinde Yıkım Kararı Durur Mu?

Yıkım kararına ya da yapı tatil tutanağına itiraz yahut bu işlemlerin iptali talepli iptal davası, yıkım işleminin durdurulması için kâfi değildir. Yapının yıkılmasına mâni olabilmek için, iptal davasının yürütmeyi durdurma talebini ihtiva eder şekilde açılması gerekir. Söz konusu taleple açılan davada mahkeme, talebin haklı olup olmadığını değerlendirmeye alarak davanın neticelenmesine kadar yıkım işleminin durdurulmasına karar verebilir. Mahkeme, iptal davasının reddine karar verdiği takdirde yıkım gerçekleştirilir.