Vasiyetname Varsa Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Vasiyetname Nedir?

Miras hukukunda, miras bırakanın ölümünden sonra hüküm doğuracak istek ve emirlerine ölüme
bağlı tasarruf denir. Türk Medeni Kanunda ölüme bağlı tasarrufta bulunmanın iki şekli öngörülmüştür.
Bunlar miras sözleşmesi ve vasiyetnamedir. Kanununda öngörülen kurallara uyularak yapılmak zorunda
olunan bu tasarruflardan vasiyetname, miras bırakanın son aruzlarının ilgililere ilettiği yazılı bir belge veya
sözlü bir beyandır. Üç farklı vasiyetname türü vardır. Bunlar resmi vasiyetname, sözlü vasiyetname ve el
yazısı vasiyetnamedir. Bu yazıda vasiyetnamenin yapılış şekli, vasiyetnamenin hükmü ve vasiyetname varsa
miras nasıl paylaştırılır konuları üzerinde durulacaktır.

Kimler Vasiyetname Yapabilir ?

Vasiyette bulunmak için her şeyden önce geçerli bir vasiyetnamenin olması gerekir. Geçerli bir
vasiyetname için ise kişinin vasiyetname yapabilme ehliyetine sahip olması gerekir. Burada kanun iki şart
aramıştır.

1) Ayırt etme gücü

Kişi, yaptığı işlemin yani vasiyetnamenin sebep ve sonuçlarını anlayabilecek konumda olmalıdır. Bu
konuda ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Ayırt etme gücü vasiyetnamenin yapıldığı anda bulunmalıdır.
Sonradan kaybedilen ayırt etme gücü vasiyetnamenin geçerliliğine etki etmez. Ancak vasiyetnamenin
yapıldığı sırada ayırt etme gücüne sahip olmayan kişinin yaptığı vasiyetname direkt olarak kesin hükümsüz
hale de gelmez, bunun için vasiyetnamenin mahkeme kararıyla iptal edilmesi gerekir.

*kısıtlanmış olan kişinin vasiyetname yapabilmesinde herhangi bir engel yoktur.

2) Yaş şartı

Kişi, vasiyetname yapmak istiyorsa 15 yaşını doldurmuş olmalıdır. Kanun ergin olmak konusunda
herhangi bir şart aramamıştır. Bu hususa dikkat etmek gerekir. 15 yaşını doldurmuş ayırt etme gücüne sahip
her kişi vasiyetname yapabilir.

Vasiyetname Nasıl Yapılır?

kanunda üç farklı vasiyetname şekli öngörüldüğünden farklı başlıklar altında vasiyetnamenin nasıl
yapıldığını inceleyeceğiz.

1- Resmi Vasiyetname

Noter, sulh hakimi ya da yetkili memur önünde, iki tanığın katılması ile yapılan vasiyetnamelere,
resmi vasiyetname denir. Resmi vasiyetnamenin iki şekilde yapılabilmesi mümkündür. Bunlardan birincisi
vasiyetçi tarafından okunarak ve imzalanarak düzenlenen resmi vasiyetnamedir. İkincisi ise okunmadan ve
imzalanmadan yapılan vasiyetnamedir. Okunmadan ve imzalanmadan yapılan vasiyette yetkili memur
vasiyetçinin son arzularını kayıt altına alır ve tanıkların önünde okur. Bu okuma imzanın yerine geçer.

2- El Yazılı Vasiyetname

El yazılı vasiyetnamede, tanık ve resmi memur şart değildir. Vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün
gösterilerek başından sonuna kadar miras bırakanın el yazısı ile yazılmış yazılı belgeye el yazılı vasiyetname
denir. El yazılı vasiyetname saklanmak için notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilir.

3- Sözlü Vasiyetname

Miras bırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar
yüzünden resmi veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa sözlü vasiyetname yoluna başvurabilir. Resmi veya
el yazılı vasiyetname yapabilme imkanı varsa sözlü vasiyetname yapılamaz.

Vasiyetname Ne Zaman Açılır ?

Vasiyet murisin ölmesi ile açılır ancak hemen vasiyetnamede bulunan son aruzların yani borçların
muaccel hale gelmesi söz konusu olmaz. Vasiyet olması durumunda mirasçılar vasiyet borçlusu haline
geleceğinden, mirasçıların mirası reddetmek için kanunda ön görülen 3 aylık süre beklendikten sonra ve
herhangi bir red durumu olmamışsa borçlar muaccel hale gelir. Miras paylaşımı mirasçıların red durumuna
göre ve vasiyet borçlarına göre yapılacaktır.

Vasiyetname İle Neler Yapılabilir?

Vasiyetname ile vasiyetçi, terekesi üzerinde yaptığı tasarruflarla mirasçı atayabilir. Mirasçı atanması
için terekenin tamamı üzerinde yada kesirli bir bölümünün üzerinde bir tasarrufta bulunulması şeklinde
olmalıdır. Ancak bu şekilde lehine tasarruf yapılan kişi mirasçı haline gelir, eğer miras bırakan belirli bir mal
veya malvarlığı üzerinde tasarruf etmişse kişi mirasçı olamaz yani kişi külli halef olmak yerine cüzi halef
olur ve miras paylaşımı ona göre yapılır. Miras bırakan tarafından, bir kimseye, ölüme bağlı olarak alacak
hakkı nitelinde olan bir mal varlığı hakkı tanınabilir. Bu halde ise vasiyetin belirli mal bırakma niteliği ortaya
çıkmaktadır. Sonuç olarak vasiyetçi vasiyeti ile mirasçı atayabilir, belirli mal bırakabilir. Aynı zamanda miras
bırakan vasiyeti ile belirli bir kişi veya kişilere ahlaka ve hukuka aykırı olmayan birtakım yükümlülükler
yükleyebilir. Miras bırakan vasiyetname düzenleyerek vakıf kurabilir. Son olarak mirası yerine getirme
görevlisi atayabilir.

 

Vasiyetname Yapılması Halinde Mirasın Paylaşılmasına Etki Edebilecek Haller Nelerdir,
Vasiyetname Doğrultusunda Tereke Nasıl Paylaşılır?

Vasiyetçi, vasiyet alacaklısına bir yükümlülük yükleyebilir. Bu durumda alt vasiyet söz konusu olur.
Örneğin miras bırakan evini bir kişiye bırakmış olabilir. Ondan da evin içindeki eşyalarını kız kardeşine
vermesini isteyebilir.

Vasiyetçi, mirasçılar arasında miras paylarından ayrı olarak bir malvarlığı değerinin bırakılmasını
istemişse ön vasiyet söz konusu olur. Örneğin miras bırakanın oğluna miras payı dışında otomobili vasiyet
etmesi bir ön vasiyetnamedir ve miras buna göre paylaştırılır.

Miras bırakan başka bir kimseden alacağını vasiyet ederse alacak vasiyeti söz konusu olur. Bu halde
vasiyet alacaklısı, vasiyet borçlusundan sadece alacağın kendisine temlik edilmesini talep hakkı kazanır.
Alacak vasiyetinin tam tersine de ibra vasiyeti denir. Bu vasiyet türünde kişinin ölmesi ile borçlu borcundan
kendiliğinden kurtulamaz. Sadece vasiyet borçlusuna karşı kendisini borçtan kurutmasına yönelik bir talep
hakkı verir.

Miras bırakan ölümünden sonra mirasçılarına, malvarlığı üzerinde üçüncü kişi lehine intifa hakkının
kurulmasını vasiyet edebilir.
Miras bırakan vasiyet alacaklısına, Vasiyet borçlusu tarafından, belirli bir süre ya da hayatı boyu,
düzenli olarak bir miktar para yada misli eşya verilmesi şeklinde olan vasiyete irat vasiyeti denir.

Mirasın paylaşılmasında vasiyetname varsa yapılacak ilk şey vasiyetnamenin geçerliliğini
sorgulamaktır. Özellikle el yazılı vasiyette bu hususu sorgulamak mirasçılar için önemlidir. Vasiyetnamenin
geçerliliği hakkında bir şüphe yoksa içeriğine geçilip son arzuların ne olduğuna bakılmalıdır. Bu arzular
hukuka ve ahlaka aykırı olmamalıdır. Daha sonra murisin maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflarına bakılır.
Örneğin muris yasal mirasçılar dışında başka bir kişiyi mirasçı olarak atamış olabilir bu durumda mirasçı
sayısı arttığından mirastan alınacak pay azalacaktır veya muris mirasçılar arasında belirli bir paylaşım kuralı
getirmiş olabilir bu halde mirasçılar arasında yapılacak paylaşım bu kurallara göre yapılacaktır.

Muris malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunurken yaptığı işlemlerde serbesttir ancak belli bir yere
kadar serbesttir. Bu serbestlik mirasçıların saklı pay oranlarını ihlal edemez. Saklı pay oranları mirasçıların
murise yakınlığına göre ve hangi zümrede olduklarına göre değişir. Murisin yasal mirasçısı yoksa tüm
malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunabilir.

Türk Medeni Kanunu farklı mirasçılara farklı oranda saklı pay tahsis etmiştir bu doğrultuda saklı pay
oranları şöyledir:
-Altsoy için yasal miras payının yarısı
-Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri
-Sağ kalan eş için altsoy, ana veya babayla mirasçı olması halinde yasal miras payının
tamamı diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü şeklindedir.

miras bırakan, mirasçıların saklı paylarına zarar verecek şekilde bir tasarrufta bulunması halinde
tenkis davası açılarak mirasçılar haklarını alabilirler.
Son olarak yazıda daha önce de değinildiği gibi miras bırakanın iradesi dikkate alınarak bir mal
paylaşımı yapılır. Önemli olan miras bırakanın son arzularını yerine getirmek ve vasiyetnameyi ayakta
tutmaktır. Bunun için vasiyetçinin yoruma muhtaç istekleri varsa bile bu yorum mirasçılara göre değil miras
bırakan dikkate alınarak son aruzlarının doğrultusunda paylaşım yapılması doğru olandır.

 

Bilgi & İletişim:

Telefon | WhatsApp	0 216 606 37 37
Adres	Fenerbahçe Mah. Fener Kalamış Cad. No:6/3 Kadıköy/İstanbul
E – Posta	info@esen.av.tr