Kira Sertifikası Nedir?

Sukuk adı ile de bilinen kira sertifikası bir tür sermaye piyasası aracıdır. Bir varlıktan yararlanma ya da ona sahip olma hakkını gösterir. Bu sertifikalar hak sahiplerine uzun, orta, değişken ya da sabit getiri sağlar. Likit bir finansal araçtır ve ikincil piyasada işlem görür. Faizsiz bir sermaye piyasası ürünü olması nedeniyle İslam finans sistemi içerisinde önemli bir yere sahiptir.

Faiz ile bağlantısı olmadığından kira sertifikaları özellikle Ortadoğulu yatırımcıların ilgi odağıdır. Sözleşmeye dayalı olan gelirleri içeren bu belgeler kullanıcısına tahmin edilebilir bir nakit akışı sağlayacaktır. Her türlü hak ve varlıklar kira sertifikalarına konu olabilir. Kira sertifikasının çerçeve niteliğinde olan tanımı Sermaye Piyasası Kurulu Kanunu’nda belirtilmiştir.

Kira Sertifikasının Özellikleri Nelerdir?

Kira sertifikaları varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilir. Sertifikaya konu olan varlık ya da haklardan elde edilen gelirler kullanıcılara payları oranında dağıtılır. Bu belgelere ilişkin nitelikler Kurul tarafından belirlenir. Sertifikada söz edilen haklar 4721 sayılı yürürlükteki Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunlarda düzenlenen hakları içerir.

Kira sertifikaları ihraç edildikten sonra Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) bünyesinde elektronik ortamda kayıt altına alınır ve hak sahipleri tarafından izlenebilir. Bu varlığa ya da hakka ait getiriler belli periyotlarla verilir. İhraçları halka arz edilmeden de gerçekleşebilir. Halka arzsız satışlarda nitelikli yatırımcılara satış ve tahsisli satış olmak üzere iki farklı uygulama şekli mevcuttur.

Kira Sertifikalarının Avantajları

Sukuk yani kira sertifikalarının avantajları bu yatırım araçlarına olan talebi artırır. Teminata alma imkanı sunan sertifikalar isteğe göre faizsiz bankacılık alanında teminat olarak kullanılabilir. Varlığa dayalı olarak düzenlenen bu belgelerde gözle görülebilir maddi bir gerçeklik ve gerçek bir ticari ilişki mevcuttur.

Sahibine dönemsel getiri alma olanağı sunan sertifikalar Borsa İstanbul’da kote olur. İkinci el piyasa işlemleri kapsamında likidite olanağı yüksektir. İhtiyaçlarına göre yatırımcılar isterlerse kira sertifikalarını vadeden önce kısmen ya da tamamen nakde çevirebilirler. Uzun ve orta vadeli sabit getiri imkanı kira sertifikalarının en avantajlı özelliklerinden biridir.

Bu sayede varlık ve hak sahipleri hem orta hem de uzun vadede sabit getiri elde edebilirler. Sukuk gerçek kişi yatırımcılar, dar ve tam mükellefler, limited, anonim ve komandit şirketler için farklı oranlarda vergi avantajı sunar. Bu oranların ne olacağı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından güncellenir.

Kira Sertifikaları Kaç Çeşittir?

Türk mevzuatına göre kira sertifikalarının çeşitleri beş gruba ayrılır. Bunlar sahipliğe dayalı, yönetim sözleşmesine dayalı, ortaklığa dayalı, alım satıma dayalı ve eser sözleşmesine dayalıdır. Sahipliğe dayanan kira sertifikalarının ihraç amacı Varlık Kiralama Şirketi adına yönetilmek, üçüncü kişilere ya da kaynak kuruluşa kiralanmaktır.

Ortaklığa dayalı sertifikalar ise Varlık Kiralama Şirketi’nin ortak girişimine katılmak amacıyla ihraç edilir. Kira sertifikaları yönetim sözleşmesine dayalı olduğunda kaynak kuruluşa ait olan varlık ya da haklar kiralanması da dahil olacak şekilde vadesi boyunca Varlık Kiralama Şirketi lehine yönetilir. Sözleşme hükümlerine göre buradan elde edilen gelirler Varlık Kiralama Şirketi’ne aktarılır.

Eser sözleşmesine dayalı olan sukuklarda ise Varlık Kiralama Şirketi iş sahibi sıfatındadır. Bir eser sözleşmesine taraf olur ve bu eserin ortaya çıkmasını sağlamak amacıyla sertifika ihraç edilir. Son tür olan alım satıma dayanan kira sertifikaları ise Varlık Kiralama Şirketi tarafından satın alınan hakların ya da varlıkların belirli niteliklere sahip olan şirketlere vadeli olarak satılmasıdır. Hak ya da varlık alımının finansmanı sağlanır.

Kira Sertifikaları Nasıl Alınır?

Kira sertifikası almak isteyenler için birden fazla seçenek vardır. İkincil piyasalar, banka şubeleri ve ihraç en fazla tercih edilen yöntemlerdir. Bankalar aracılığıyla işlem yapmak isteyenlerin faizsiz bankacılık prensiplerine göre faaliyet gösteren katılım bankalarını seçmeleri gerekir.

Bankalarda işlemler hafta içi günlerde ve mesai saatleri içerisinde gerçekleşecektir. Talep için ilgili bankada kullanıcıların yatırım hesabına sahip olmaları istenir. İkincil piyasalar aracılığıyla kira sertifikası almak için banka mobil şubeleri, internet şubesi kullanılabilir.

Mobil şubeden izlenecek adımlar çoğunlukla benzerdir. İşlemler- alış satış- lira sertifikası işlemleri- kira sertifikası satış/kira sertifikası alış adımları takip edilir. Doğrudan şubeden alım yapmak isteyenler ise yatırım hesap numarası ve imzalı talep formu ile sukuk alım işlemlerini tamamlayabilirler. İnternet şubesi alımlarında ise doğrudan yatırım işlemleri menüsü kullanılır.

Özellikle vurgulamakta fayda var; başta kira sertifikası olmak üzere taşınmaz hukukunun inceleme ve düzenleme alanına giren hukuki iş, işlem, uyuşmazlık ve davada gayrimenkul avukatı yardımına başvurmak, hatalı veya ihmali işlemler sebebiyle hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

Kira Sertifikası ile İlgili Bilinmesi Gereken Hususlar

Kira sertifikaları, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık ve haklardan yarar elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan sermaye piyasası araçlarıdır. Sukuk orta ya da uzun vadeli sabit ya da değişken getiri imkanı sağlayan ve faizsiz sermaye piyasası ürünü olup, likit bir finansal araç olarak ikincil piyasada işlem görmektedir. Kira sertifikaları, faizin yasak olduğu İslam Finans Sisteminin önemli yapı taşlarındandır.

Kira sertifikaları herhangi bir şekilde faize dayalı işlemleri içermediği ve kira geliri helal faaliyet sayıldığı için özellikle Ortadoğulu yatırımcılar tarafından ilgiyle karşılanmaktadır. Sukuk, sözleşmeye dayalı gelirleri kapsamakta, bu nedenle de aynı faize dayalı sermaye piyasası araçları gibi tahmin edilebilir bir nakit akışı sağlamaktadır.

Kira sertifikaları Sermaye Piyasası Kanunu’nda “Kira sertifikaları, her türlü varlık veya hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haklardan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan, nitelikleri Kurulca belirlenen sermaye piyasası araçlarıdır.” şeklinde tanımlanmıştır.

Kira sertifikalarına konu olan şeyler varlık ve haklar olsa da bunların neler olduğu belirlenmemiştir. Haklar bakımından Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunlarda düzenlenmiş bulunan haklar kira sertifikalarının uygulama konusuna girecektir. Varlık bakımından ise her türlü menkul ve gayrimenkul mal varlık kapsamında değerlendirilebilir.

Kira sertifikaları Kira Sertifikaları Tebliği’de “Her türlü varlık ve hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketi tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haktan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymet” olarak tanımlanıştır.

Kira Sertifikaları Sermaye Piyasası Kanununda sermaye piyasası aracı, Kira Sertifikaları Tebliği’nde ise menkul kıymet olarak tanımlanmış olsa da kanun diğer sermaye piyasası araçlarını da düzenlediğinden böyle bir farkın meydana çıkması doğaldır.

Kira sertifikaları (Sukuk) orta ya da uzun vadeli sabit ya da değişken getiri imkanı sağlayan ve faizsiz sermaye piyasası ürünü olup, likit bir finansal araç olarak ikincil piyasada işlem görmektedir. Sukuk, ticari bir varlığın menkul kıymetleştirilerek sertifikalar aracılığıyla satımıdır. Sertifikalardan alanlar söz konusu varlığa ellerindeki sertifikalar oranında ortak olurlar ve söz konusu varlığın geliri de onlara ait olur.

Kira sertifikaları uygulamasının asli tarafları Varlık Kiralama Şirketleri, kaynak kuruluş ve yatırımcılardır.

KAYNAKÇA

https://borsaistanbul.com/files/Kira_Sertifikalari.pdf

 

Bilgi & İletişim:

Telefon | WhatsApp	0 216 606 37 37
Adres	Fenerbahçe Mah. Fener Kalamış Cad. No:6/3 Kadıköy/İstanbul
E – Posta	info@esen.av.tr