Haksız İşgal Sonucunda Tazminat Davası

ECRİMİSİL NE DEMEKTİR?

Ecrimisil diye bir terim modern kanunlarımızda kullanılmamaktadır. Mecelle’den günümüze kadar uzanan bu terimin günümüzdeki tanımı şu şekildedir: Eşyayı kullanmada hak sahibi olan kişinin, izni dışında veya herhangi bir hukuka uygunluk sebebi olmaksızın eşyanın üçüncü Bir kişi tarafından izinsiz kullanılması sonucunda bu kullanmanın karşılığında istenebilen kullanım tazminatı veya haksız işgal tazminatı olarak nitelendirilebilecek tazminat türüdür. Başka türlü bir anlatımla hak sahibi zilyedin, kötü niyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminattır.

ECRİMİSİLİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE HUKUKİ DAYANAĞI NELERDİR?

Ecrimisilin hukuki niteliği yargıtaya göre haksız fiilidir. Hukuki niteliği haksız fiil olmasına rağmen Yargıtay zamanaşımını beş yıl olarak kabul etmektedir. Bundan dolayı aslında karma bir sistemden söz edilebilir. Ecrimisilin hukuki dayanakları Türk Medeni Kanunu madde 993-995 hükümleri ve Yargıtay içtihatlarıdır.

ECRİMİSİL DAVASINDA DAVACI TARAF KİMLERİDİR ?

Davacı, haksız işgal de haksız işgal edilen şey üzerindeki hakkın sahibidir yani bu kişi malik olabileceği gibi sınırlı ayni hak sahipleri veya şahsi hak sahipleri de olabilir.

• 

ECRİMİSİL DAVASINDA DAVALI TARAF KİMDİR ?

Taşınmazı haksız işgal edendir. Hukuka aykırı bir kamulaştırma olmuşsa idare aleyhine ecrimisil davası açılabilir bu durumda idare davalı konumundadır.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME HANGİSİDİR ?

Ecrimisil talepleri Asliye Hukuk mahkemelerinde görülür. Ecrimisil’in hukuki niteliği haksız fiil olduğundan zararın meydana geldiği ya da gelme ihtimalinin olduğu ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi ecrimisil talepleri için yetkili mahkemelerdir.

ECRİMİSİL İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELEREDİR?

Ecrimisil talep edilebilmesi için, hak sahibinin zilyetliğinde olan taşınmazı, haksız ve kötü niyetli olan zilyedin işgali ve söz konusu işgalden bir zararın meydana gelmesi gerekmektedir. Yani;

1– HAKSIZ İŞGAL: Üçüncü bir kişinin, hak sahibinin rızası olmadan veya hukuka uygun bir neden olmadan eşyayı kullanması haksız işgali meydana getirir. Ecrimisil için üçüncü kişi yani haksız işgalcinin kusurunun bulunmasında da gerek yoktur.

1 YHGK. 01.11.2000, E. 2000/3-1341, K. 2000/1584; Y. 3.HD, 17.12.2013, E. 2013/18761, K.

2013/18091; YHGK, 10.05.2006, E. 2006/3-284, K. 2006/272

2 – H A K S I Z İ Ş G A L İ N K Ö T Ü N İ Y E T L İ Ü Ç Ü N C Ü K İ Ş İ TA R A F I N D A N

GERÇEKLEŞTİRİLMESİ: Üçüncü kişinin ecrimisilden sorumlu tutulabilmesi için kötü niyetli olması gerekmektedir. Eğer bir kimse bir hakka sahip olduğunu bilmiyorsa veya kendisinden beklenen özen ve dikkati göstermesine rağmen bilemeyecek durumdaysa iyi niyetlidir. İyi niyetli zilyetlik devam ederken zilyet olma konusunda bir hakkının olmadığının öğrenilmesinden itibaren kötü niyetli zilyetlik söz konusu olur.

Davanın açılması, ihtarname gönderilmesi ya da davanın ihbarı ile kişi iyi niyetli olsa bile kötü niyetli zilyet haline gelir.

3– ZARAR: Yargıtay bazı kararlarında haksız işgale konu yerin haksız olarak kullanılmasını yeterli

görmüş  ayrıca  zarar  şartını  aramamıştır2    .Ancak  genel  olarak  bakacak  olursak  zarar  şartı

aranmaktadır. Eğer hak sahibinin haksız işgale konu yeri semerelendirme imkanı varken bunu gerçekleştirememiş ise zarar oluşmuştur. Ancak yukarıda bahsedildiği gibi nadir de olsa Yargıtay bazen kararlarında bu şartı aramamıştır.

ECRİMİSİLDE TAZMİNAT VE FAİZ HESAPLANIRKEN BAZ ALINAN HUSUSLAR NELERDİR?

Tazminat miktarı; mülk sahibinin gördüğü zarar, işgalcinin mülkü kullanması sayesinde kazandığı gelir, mülkün durumu, mülkün işgal edilmemesi durumunda mülk sahibinin elde edeceği gelir, eğer işgal edilen mülk tarım arazisinin halinde ise elde edilecek tarımsal verimlilik vb. Etkenlere göre belirlenir.

Alacak zilyetliğinin kötü niyetli olarak haksız işgal ettiği andan itibaren doğar. faizin belirlenebilmesi için alacağın doğduğu tarihin tespiti önemlidir. Ecrimisil haksız fiil olarak nitelendirildi için alacağın doğduğu tarihten itibaren temerrüt faizi işlemeye başlar. Yargıtay Kararları ve uygulamaya göre davanın açılması, ihtarname gönderilmesi ya da davanın ihbarı İle iyiniyetli kişinin kötü niyetli kişiye dönüşmesi sonucunu doğurduğundan, faiz dava tarihinden itibaren talep edilebilmektedir. Ayrıca faiz 3095 sayılı, faiz ve temerrüt faizine ilişkin kanun hükümleri göz önünde bulundurularak tespit edilecektir. Faiz her döneme ilişkin ayrı ayrı belirlenecektir.

Ecrimisilde ticari faiz uygulanamaz.

ECRİMİSİLDE ZAMANAŞIMI NEYİ İFADE EDER?

Ecrimisil için uygulanacak olan zamanaşımı süresi beş yıldır. Süre dava tarihi itibari ile başlar. Davacı tazminat için dava tarihinden itibaren en çok beş yıllık ecrimisil miktarını talep edebilir.

Medeni kanununda ayrıca kazandırıcı zamanaşımı düzenlemiştir. Kısaca bahsedecek olursak zilyet belirli şartlar altında ve belirli bir zaman sonra mülkiyeti kazanabilir. ( davasız ve aralıksız 20 yıl) Kazandırıcı zamanaşımından yararlanacak olan zilyet bu dönem için yani kazandırıcı zamanaşımı ile mülkiyeti kazanmadan önceki zaman için ecrimisil açısından sorumlu tutulmuştur.

2 YHGK, 19.03.2014, E: 2013/752, K: 2014/334

 

Bilgi & İletişim:

Telefon | WhatsApp	0 216 606 37 37
Adres	Fenerbahçe Mah. Fener Kalamış Cad. No:6/3 Kadıköy/İstanbul
E – Posta	info@esen.av.tr